Zutphen De Hoven

Zutphen De Hoven (2012)
bestaande kwaliteit als basis voor dorpsontwikkeling

Palmbout Urban Landscapes
i.s.m. H+N+S Landschapsarchitecten & Roosemalen Savelkoul

In het Masterplan Middengebied IJsselsprong werden vier opgaven bij elkaar gebracht: de rivierverruiming voor de IJssel (blauw), de aanleg van een rondweg en vereenvoudiging van het dorpse wegennet (grijs), dorpsontwikkeling (rood) en vergroening (groen). Voorgaand aan dit masterplan was een ambitieuze bouwopgave gesteld om de stad Zutphen óver de IJssel uit te breiden. Deze opgave werd nu herijkt tot organische dorpsontwikkeling met sterke aandacht voor de bestaande kwaliteit van het dorp.

De stedenbouwkundige opgave concentreerde zich op het dorp en de ontwikkelingskansen van dat moment. Het sterk teruggeschroefde bouwprogramma had als voordeel dat er meer aandacht uitging naar de bestaande typologie en waarden van het dorp en het landschap. De hieruit samengestelde ‘kwaliteitskaart’ voor De Hoven biedt een overzicht van dorpsstructuur en typologie en laat zien waar de startpunten voor ontwikkeling liggen.

De Weg naar Voorst kan bijvoorbeeld heringericht worden tot een veel kleinschaliger en voetgangersvriendelijke straat, met de herberg aan het Voorsterplein als centrale plek. Nieuwe erven,‘groene parels’ genoemd, geven ruimte aan erfontwikkeling en verzorgen tegelijkertijd belangrijke entrees tussen dorp en landschap. Aan de noordrand van De Hoven biedt de open opzet van landschapskamers en tuinderspercelen kans om het dorp via organische ontwikkeling langzaam te laten groeien. Binnen een tuinenrijk kan het gebied zich langzaam vullen met nieuwe kavels. Het gebied blijft als landschap spreken door de stevige boomstructuren, door de karakteristieke randen van de Empermeander en een voormalige kasteelstructuur en door open groene ruimtes binnenin.

Aan de IJsselkade vomde het ‘ontwarren van de knoop’ nog steeds een significante ontwikkelingskans. Door de komst van de rondweg hoeft doorgaand verkeer niet meer vanaf de IJsselbrug het dorp te doorkruisen en kan de verkeersknoop die in de loop der jaren ontstaan is opgeruimd worden. Er ontstaan hiermee voor de historische dorpsrand kansen om zich opnieuw te hechten met de IJsselkade, met het water en met de stad aan de overkant. De Hoven kan zich zodoende omvormen van ‘dorp achter de verkeersknoop’ tot een eigentijdse versie van het karakteristieke gevelfront aan het water dat het ook in vroeger tijden was.